Osada, lub jak g?osz? podania, grodzisko Zabe?ków pierwotnie powsta? w dolinie Odry, nad lewym brzegiem, mi?dzy dzisiejsz? miejscowo?ci? Roszków, a dzielnic? Zabe?kowa, zwan? Nowym Dworem. To potwierdza?yby badania historyków, którzy stwierdzaj?, i? u wylotu Bramy Morawskiej przez wiele tysi?cleci sz?y szlaki handlowe, ??cz?ce po?udnie z pó?noc?. Jeden z nich prowadzi? przez Krzy?anowice, Cha?upki do Ostrawy i do Wiednia Wzd?u? tych szlaków rozwija?y si? osady. Wg legendy z niewiadomych przyczyn (mo?e napa?ci) mieszka?cy Zabe?kowa zacz?li przenosi? si? mi?dzy stawy, za potok Be?k i to od niego wywodzi si? nazwa wioski Zabe?ków: za Be?kiem. Herbem osady jest w?dka z ryb?. Wie? Zabe?ków jest typem '?a?cuchówki' osad? powsta?? na prawie niemieckim, w s?siedztwie doliny rzeki Odry. ?lady bytowania ludzkiego si?gaj? czasów prehistorycznych. Historia Raciborszczyzny jest bardzo skomplikowana, tak jak dzieje Górnego ?l?ska. Ziemie Raciborskie by?y pod panowaniem Polski, Czech, Austrii, Prus, Niemiec. W XVI w. w?adz? nad ?l?skiem przej?li Hohenzollernowie, a potem Habsburgowie. Od roku 1742 Raciborszczyzna przesz?a pod panowanie Prus. Pograniczne miejscowo?ci zmienia?y swoich w?a?cicieli, a o przygraniczne ziemie upominali si? w?adcy s?siaduj?cych pa?stw. Wie? Zabe?ków przecina potok Be?k, dziel?c j? na dwie cz??ci, z których po?udniowa nale?a?a do parafii bogumi?skiej. Do roku 1818 wie? nale?a?a do powiatu pszczy?skiego.
Zabe?ków wraz z okolicznymi osadami zmienia? w?a?cicieli.
W 1340 roku wznosi? si? tu zamek zwany od w?a?ciciela Baruta zamkiem baruckim.

W 1784 roku wie? mia?a m?yn wodny, liczy?a 24 kmieci, 9 zagrodników, 21 cha?upników, razem 275 dusz. Wiele obszarów zajmowa?y stawy rybne. Ci??kie czasy nadesz?y w okresie 'Kulturkampfu' (1871 - 1887) - lata otwartej walki z si?ami opozycyjnymi. Po pierwszej wojnie ?wiatowej o losie ?l?ska mia? zadecydowa? plebiscyt. Lata mi?dzywojenne s? dla Zabe?kowa okresem trudnych rozgrywek politycznych.
Wi?ksza cz??? mieszka?ców opowiada si? za Polsk?. Na proboszcza Polaka planuje si? zamach. Zabe?ków sta? si? miejscem walk powsta?ców ?l?skich. Po plebiscycie w 1922 r. Zabe?ków pozostaje pod rz?dami Niemiec.W latach 1923 - 24 na wniosek Zwi?zku Polaków otwarto szko?? polsk? (47 wniosków na 255 dzieci.) Podczas drugiej wojny ?wiatowej linia frontu przechodzi?a przez wie?. Zosta?y ogromne zniszczenia, sp?on?? ko?ció? i wiele domów leg?o w gruzach. Po zako?czeniu drugiej wojny ?wiatowej Zabe?ków znalaz? si? w granicach Polski.
Rozpoczyna si? odbudowa zniszcze? wojennych, a potem wznosi si? nowe obiekty: Kó?ka Rolniczego, przedszkola, sali gimnastycznej.
Dzi? wie? posiada wodoci?g, gazoci?g, sie? telefoniczn?, zmodernizowane boisko sportowe i nowe drogi, rozbudowano us?ugi handlowe, w tym targowisko.

 

Ksi??a proboszczowie:

      Zabe?ków, tak jak i ca?e pogranicze ?l?sko - czeskie, podlega? wp?ywom ró?nych kultur: polskiej, niemieckiej, morawskiej. Ró?norodno?? kulturowa ?l?ska - policentryczna sprzyja?a rozwojowi cywilizacji na tym terenie. Ostatnie 200 lat rz?dy prusko - niemieckie s? rz?dami nowo?ytnej Europy, okresem post?pu technicznego. Dzi?ki otwarciu linii kolejowej w 1847 na trasie Berlin - Wiede? przebiegaj?c? przez Cha?upki, mieszka?cy tutejszych terenów mieli po??czenie z miastami i zapleczem gosp. W roku 1879 wybudowano szko??. Do niej ucz?szcza? pó?niej I Wojewoda ?l?ski - Józef Rymer. Od grudnia 1987 r. nosi imi? s?awnego zabe?kowianina. Dzi? szko?a jest zmodernizowana wyposa?ona w sal? komputerow?, sal? gimnastyczn?. Pr??nie rozwija? si? sport. Ju? w 1908 powsta? klub sportowy: ''Spiel und Turnverein 08 Zabelkau''. Pocz?tkowo dzia?a?y sekcje: gimnastyczna, palanta i faustball, co? podobnego do dzisiejszej siatkówki(pi?k? odbijano pi??ci?), w latach mi?dzywojennych sekcja pi?ki no?nej. W 1946 r. wznowi?a rozgrywki sekcja pi?ki no?nej. W latach pi??dziesi?tych XX w. klub posiada? sekcje: pi?ki no?nej, kolarsk?, szachow?, ping-ponga i gimnastyczn?. Równie? OSP mo?e poszczyci? si? d?ugoletni? histori?. Ju? w 1895 roku ówczesny so?tys prowadzi? Stra? Po?arn?. W 1903 r. oficjalnie powo?ano OSP, której prezesem zosta? Karol Warlo, a naczelnikiem Teofil Brachaczek. Stra? dysponowa?a pomp? r?czn?, a od 1909 konn? pomp? r?czn?. Dzi? jednostka zrzesza 144 cz?onków. Do najwi?kszych akcji OSP nale??: gaszenie po?aru ko?cio?a drewnianego 1974 r., likwidacja mazutu na rzece Odrze 1986 r., walka z po?arem lasu w Ku?ni Raciborskiej 1992 r., akcja ratunkowa w czasie powodzi 1997 r. W latach 50- tych powstaje ?wietlica która, prowadzi?a: chór ?piewaczy, zespó? taneczny i teatralny, prowadzony przez Tadeusza Biesa. Cz?onkowie kilka razy brali udzia? w do?ynkach centralnych i imprezach krajowych. Ludno?? Zabe?kowa to spo?eczno?? katolicka, mocno przywi?zana do tradycji chrze?cija?skich i regionalnych. Mieszka?cy, w tym Ko?o Gospody? Wiejskich, m?odzie? szkolna, OSP, dzia?acze sportowi, ch?tnie anga?uj? si? w uroczysto?ci ko?cielne i regionalne: festyny, do?ynki, biesiady. Pieczo?owicie przechowywane s? pami?tki z ?ycia przodków: stare fotografie, narz?dzia, druki. Szczególn? czci? s? otoczone pami?tki po patronie szko?y Józefie Rymerze, przechowywane w specjalnych gablotach w szkole.
Legendy pie?ni i obyczaje zabe?kowskie s? przekazywane z pokolenia na pokolenie, o czym ?wiadcz? nigdzie nie zarejestrowane pie?ni, np

 

Odbiciem kr???cych poda? o Zabe?kowie jest fragment wiersza tutejszej nauczycielki:

 

Do ciekawych zabytków nale?a? drewniany ko?ció?, który sp?on?? w 1976 roku, dzi? na jego miejscu stoi kaplica cmentarna. Na starym cmentarzu znajduje si? krzy? z 1866 roku ufundowany przez J. Klich oraz pomniki upami?tniaj?ce poleg?ych w czasie I i II wojny ?wiatowej. W szkole wybudowanej w1879 roku znajduj? si? tablice pami?tkowe. Do zabytków nale?? tak?e: krzy? na nowym cmentarzu z1879 r. figura ?w. Jana Nepomucena z XIX w., kapliczka ?w. Floriana oraz Pomnik Powsta?ców ?l?skich. Do atrakcji turystycznych trzeba zaliczy? meandry rzeki Odry, gdzie przebiega szlak rowerowy.
Z Zabe?kowa wywodz? si? pos?owie na sejm: Józef Rymer, Leonard Kupka, Wilhelm Wolnik.
Obok mniejszo?ci niemieckiej, zgodnie z zawo?aniem zabe?kowian, ''kochajmy bracia si?'', ?yj? Polacy. 

---

Opracowa?a: Agnieszka Drobna
?ród?a:

• Bractwo My?li Bratniej Zw. Górno?l.- Józef Rymer 1882 - 1922
• M. Dyba - ?l?skie Drogi od X w. do 1939
• Foldery: 100 lat Ochotniczej Stra?y Po?arnej, 150 lat Bohumin - Cha?upki PKP
• Ilustrowany S?ownik Dziejów ?l?ska
• Kronika szko?y
• K. Lach - Zwierzenia zwyczaje i obrz?dy
• Szkice z dziejów Raciborza
• G. Wawoczny - Tajemnice ziemi raciborskiej
• A. Weltzel - Geschichte des Ratiborer Archipresbyterium
• A. Wróbel - Z przesz?o?ci czterech wsi