Historia miejscowo?ci Osada, lub jak g?osz? podania, grodzisko Zabe?ków pierwotnie powsta? w dolinie Odry, nad lewym brzegiem, mi?dzy dzisiejsz? miejscowo?ci? Roszków, a dzielnic? Zabe?kowa, zwan? Nowym Dworem. To potwierdza?yby badania historyków, którzy stwierdzaj?, i? u wylotu Bramy Morawskiej przez wiele tysi?cleci sz?y szlaki handlowe, ??cz?ce po?udnie z pó?noc?. Jeden z nich prowadzi? przez Krzy?anowice, Cha?upki do Ostrawy i do Wiednia Wzd?u? tych szlaków rozwija?y si? osady. Wg legendy z niewiadomych przyczyn (mo?e napa?ci) mieszka?cy Zabe?kowa zacz?li przenosi? si? mi?dzy stawy, za potok Be?k i to od niego wywodzi si? nazwa wioski Zabe?ków: za Be?kiem. Herbem osady jest w?dka z ryb?. Wie? Zabe?ków jest typem '?a?cuchówki' osad? powsta?? na prawie niemieckim, w s?siedztwie doliny rzeki Odry. ?lady bytowania ludzkiego si?gaj? czasów prehistorycznych. Historia Raciborszczyzny jest bardzo skomplikowana, tak jak dzieje Górnego ?l?ska. Ziemie Raciborskie by?y pod panowaniem Polski, Czech, Austrii, Prus, Niemiec. W XVI w. w?adz? nad ?l?skiem przej?li Hohenzollernowie, a potem Habsburgowie. Od roku 1742 Raciborszczyzna przesz?a pod panowanie Prus. Pograniczne miejscowo?ci zmienia?y swoich w?a?cicieli, a o przygraniczne ziemie upominali si? w?adcy s?siaduj?cych pa?stw. Wie? Zabe?ków przecina potok Be?k, dziel?c j? na dwie cz??ci, z których po?udniowa nale?a?a do parafii bogumi?skiej. Do roku 1818 wie? nale?a?a do powiatu pszczy?skiego. Zabe?ków wraz z okolicznymi osadami zmienia? w?a?cicieli. W 1340 roku wznosi? si? tu zamek zwany od w?a?ciciela Baruta zamkiem baruckim.
- 1373 - rycerz Pasco.
- 1422 - rycerz Bielik z Kornicy.
- 1480 - cz??? Zabe?kowa szlachcic Stefan z Bogumina.
- 1482 - Jan Burcek ( von Klwow.)
- 1486 - ks. Jan Raciborski.
- 1486 - Sobek Bielik na Kornicy.
- 1492 - ks. Jan Raciborski.
- 1521 - ks. Jan Opolski.
- 1523 - margrabia Jerzy Brandenburczyk.
- 1623 - 1802 ?azarz Henkel i potomkowie.
- 1802 - 1813 ks. Lichnowski.
- 1813 - Beniamin Forster.
- 1817 - J. A. Freiher von Gruttschreiber.
- 1818 - 1836 Jan Dietrich.
- 1844 - Franciszek Stucker.
- 1844 - baron S. Rotszyld z Wiednia.
- 1855 - 1874 syn Anzelm Rotszyld.
W 1784 roku wie? mia?a m?yn wodny, liczy?a 24 kmieci, 9 zagrodników, 21 cha?upników, razem 275 dusz. Wiele obszarów zajmowa?y stawy rybne. Ci??kie czasy nadesz?y w okresie 'Kulturkampfu' (1871 - 1887) - lata otwartej walki z si?ami opozycyjnymi. Po pierwszej wojnie ?wiatowej o losie ?l?ska mia? zadecydowa? plebiscyt. Lata mi?dzywojenne s? dla Zabe?kowa okresem trudnych rozgrywek politycznych. Wi?ksza cz??? mieszka?ców opowiada si? za Polsk?. Na proboszcza Polaka planuje si? zamach. Zabe?ków sta? si? miejscem walk powsta?ców ?l?skich. Po plebiscycie w 1922 r. Zabe?ków pozostaje pod rz?dami Niemiec.W latach 1923 - 24 na wniosek Zwi?zku Polaków otwarto szko?? polsk? (47 wniosków na 255 dzieci.) Podczas drugiej wojny ?wiatowej linia frontu przechodzi?a przez wie?. Zosta?y ogromne zniszczenia, sp?on?? ko?ció? i wiele domów leg?o w gruzach. Po zako?czeniu drugiej wojny ?wiatowej Zabe?ków znalaz? si? w granicach Polski. Rozpoczyna si? odbudowa zniszcze? wojennych, a potem wznosi si? nowe obiekty: Kó?ka Rolniczego, przedszkola, sali gimnastycznej. Dzi? wie? posiada wodoci?g, gazoci?g, sie? telefoniczn?, zmodernizowane boisko sportowe i nowe drogi, rozbudowano us?ugi handlowe, w tym targowisko.
Historia parafii Pocz?tkowo wie? nie posiada?a ko?cio?a. W XVII w. cz??? wsi nale?a?a do parafii bogumi?skiej ( Szulerzowice), cz??? do ko?cio?a w Rudyszwa?dzie - parafia tworkowska.
- 1784 - parafia Godów.
- Od 1788 - walka parafian o bliski dost?p do Domu Bo?ego.
- 1850 - zakup ko?cio?a drewnianego ze S?awikowa i po?wi?cenie.
- 1862 - zbudowanie nowego probostwa.
- 1937 - po?wi?cenie nowego murowanego ko?cio?a p w ?w. Jadwigi.
- 1945 - po?ar ko?cio?a.
- 1946 - 1948 odbudowa ko?cio?a.
- 1976 - po?ar ko?cio?a drewnianego p w. Matki Boskie Anielskiej.
 Ko?ció? p.w. Matki Boskiej Anielskiej, bud. ok. 1657 w S?awikowie, przen. w 1849-50 do Zabe?kowa, sp?on?? 23 kwietnia 1976  Kosció? murowany ?w. Jadwigi w Zabe?kowie
Ksi??a proboszczowie:
- 1864 - 1902 ks. Porschke.
- 1902 - 1913 ks. J. Czaja.
- 1913 - 1921 ks. W. G?ska.
- 1922 - 1959 ks. J. Woitzik.
- 1960 - 1974 ks. S. Holeczek.
- 1974 - 1985 ks. W. Rduch.
- 1974 - H. Miko?ajec.
Kultura i o?wiata, tradycje Zabe?ków, tak jak i ca?e pogranicze ?l?sko - czeskie, podlega? wp?ywom ró?nych kultur: polskiej, niemieckiej, morawskiej. Ró?norodno?? kulturowa ?l?ska - policentryczna sprzyja?a rozwojowi cywilizacji na tym terenie. Ostatnie 200 lat rz?dy prusko - niemieckie s? rz?dami nowo?ytnej Europy, okresem post?pu technicznego. Dzi?ki otwarciu linii kolejowej w 1847 na trasie Berlin - Wiede? przebiegaj?c? przez Cha?upki, mieszka?cy tutejszych terenów mieli po??czenie z miastami i zapleczem gosp. W roku 1879 wybudowano szko??. Do niej ucz?szcza? pó?niej I Wojewoda ?l?ski - Józef Rymer. Od grudnia 1987 r. nosi imi? s?awnego zabe?kowianina. Dzi? szko?a jest zmodernizowana wyposa?ona w sal? komputerow?, sal? gimnastyczn?. Pr??nie rozwija? si? sport. Ju? w 1908 powsta? klub sportowy: ''Spiel und Turnverein 08 Zabelkau''. Pocz?tkowo dzia?a?y sekcje: gimnastyczna, palanta i faustball, co? podobnego do dzisiejszej siatkówki(pi?k? odbijano pi??ci?), w latach mi?dzywojennych sekcja pi?ki no?nej. W 1946 r. wznowi?a rozgrywki sekcja pi?ki no?nej. W latach pi??dziesi?tych XX w. klub posiada? sekcje: pi?ki no?nej, kolarsk?, szachow?, ping-ponga i gimnastyczn?. Równie? OSP mo?e poszczyci? si? d?ugoletni? histori?. Ju? w 1895 roku ówczesny so?tys prowadzi? Stra? Po?arn?. W 1903 r. oficjalnie powo?ano OSP, której prezesem zosta? Karol Warlo, a naczelnikiem Teofil Brachaczek. Stra? dysponowa?a pomp? r?czn?, a od 1909 konn? pomp? r?czn?. Dzi? jednostka zrzesza 144 cz?onków. Do najwi?kszych akcji OSP nale??: gaszenie po?aru ko?cio?a drewnianego 1974 r., likwidacja mazutu na rzece Odrze 1986 r., walka z po?arem lasu w Ku?ni Raciborskiej 1992 r., akcja ratunkowa w czasie powodzi 1997 r. W latach 50- tych powstaje ?wietlica która, prowadzi?a: chór ?piewaczy, zespó? taneczny i teatralny, prowadzony przez Tadeusza Biesa. Cz?onkowie kilka razy brali udzia? w do?ynkach centralnych i imprezach krajowych. Ludno?? Zabe?kowa to spo?eczno?? katolicka, mocno przywi?zana do tradycji chrze?cija?skich i regionalnych. Mieszka?cy, w tym Ko?o Gospody? Wiejskich, m?odzie? szkolna, OSP, dzia?acze sportowi, ch?tnie anga?uj? si? w uroczysto?ci ko?cielne i regionalne: festyny, do?ynki, biesiady. Pieczo?owicie przechowywane s? pami?tki z ?ycia przodków: stare fotografie, narz?dzia, druki. Szczególn? czci? s? otoczone pami?tki po patronie szko?y Józefie Rymerze, przechowywane w specjalnych gablotach w szkole. Legendy pie?ni i obyczaje zabe?kowskie s? przekazywane z pokolenia na pokolenie, o czym ?wiadcz? nigdzie nie zarejestrowane pie?ni, np
''Przez ta zabe?kowsko wie? Szo? tam chodniczek kie? Kierym jo chodzowa? lebo te? je?d?owo? Do mej mi?ej na wie?''.
Odbiciem kr???cych poda? o Zabe?kowie jest fragment wiersza tutejszej nauczycielki:
''Jakby tak prababcia wsta?a, mocka o downych czasach by wom rozprawia?a. Jak to przez zabe?kowsko wie? szo? jyno chodniczek kie?. Teraz ju? go ni ma, wyros?a na nim olszyna. Za Nowym Dworem by?o taki piekie?ko, kaj to zabe?kowski ród mio? swoji ?róde?ko. Rzyczka przodków rybami karmi?a, a dolina od wrogów chroni?a. St?d w?dka i ryba - znak Zabe?kowa chyba. Ale wody mocka si?y mia?y, Ludziom ca?y dobytek zabiera?y. Trza by?o na inszo strona si? bra?, za potokiem Be?k nowe sio?o stawia?. Niektórzy pradziadkowie powiadaj?. ?e od be?kotu psów wie? nazywaj?. Zgraja tych czworonogów si? tu rozpleni?a, kiedy zaraza wszystkich braci zabi?a.''
Do ciekawych zabytków nale?a? drewniany ko?ció?, który sp?on?? w 1976 roku, dzi? na jego miejscu stoi kaplica cmentarna. Na starym cmentarzu znajduje si? krzy? z 1866 roku ufundowany przez J. Klich oraz pomniki upami?tniaj?ce poleg?ych w czasie I i II wojny ?wiatowej. W szkole wybudowanej w1879 roku znajduj? si? tablice pami?tkowe. Do zabytków nale?? tak?e: krzy? na nowym cmentarzu z1879 r. figura ?w. Jana Nepomucena z XIX w., kapliczka ?w. Floriana oraz Pomnik Powsta?ców ?l?skich. Do atrakcji turystycznych trzeba zaliczy? meandry rzeki Odry, gdzie przebiega szlak rowerowy. Z Zabe?kowa wywodz? si? pos?owie na sejm: Józef Rymer, Leonard Kupka, Wilhelm Wolnik. Obok mniejszo?ci niemieckiej, zgodnie z zawo?aniem zabe?kowian, ''kochajmy bracia si?'', ?yj? Polacy. Opracowa?a: Agnieszka Drobna ?ród?a: - Bractwo My?li Bratniej Zw. Górno?l.- Józef Rymer 1882 - 1922
- M. Dyba - ?l?skie Drogi od X w. do 1939
- Foldery: 100 lat Ochotniczej Stra?y Po?arnej, 150 lat Bohumin - Cha?upki PKP
- Ilustrowany S?ownik Dziejów ?l?ska
- Kronika szko?y
- K. Lach - Zwierzenia zwyczaje i obrz?dy
- Szkice z dziejów Raciborza
- G. Wawoczny - Tajemnice ziemi raciborskiej
- A. Weltzel - Geschichte des Ratiborer Archipresbyterium
- A. Wróbel - Z przesz?o?ci czterech wsi
|